Dụng cụ giúp quan sát (tiếng Anh: viewing instrument)[1] là một dụng cụ được sử dụng để hỗ trợ việc quan sát hoặc khảo sát trực quan một vật thể, một khung cảnh, hay các đặc tính của tín hiệu nào đó, ví dụ như tín hiệu điện. Vì những tính năng đó mà dụng cụ giúp quan sát xuất hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau như kĩ thuật, y học, thiên văn học, văn hóa - giải trí,... Tên gọi tiếng Anh của các dụng cụ thuộc nhóm này thường có tiếp vĩ ngữ là -scope, nghĩa là "nhìn thấy" (tiếng Anh: "see"), từ được bắt nguồn từ tiếp vĩ ngữ trong tiếng Latin là -scopium, nghĩa là một dụng cụ giúp quan sát. -scopium lại bắt nguồn từ động từ skopein trong tiếng Hy Lạp cổ, nghĩa là "khảo sát" (to examine).